Kahramanmaraş merkezli depremlerde enkazdan kurtarılan kişilere acil müdahalede dikkat edilmesi gereken unsurların başında “hipotermi” geliyor. Zira, depremzedeler ve enkaz altından çıkarılanlar için soğuk havayla birlikte oluşabilecek en büyük risklerden biri “hipotermi.”
Peki, Deprem, afet ve acil durumlarda sıklıkla rastlanılan “hipotermiye” maruz kalan kişilere ilk yardım nasıl yapılmalı?
Vücüdumuzun ısı ortalaması normalde 36-37 santigrat derecedir. Uyku esnasında ise bu 35,8 santigrat dereceye kadar düşebiliyor.
Vücut ısısının 35 santigrat derecenin altına düşmesi ise “hipotermi” olarak tanımlanıyor.
Hipotermide vücut, ani ve kısa sürede aşırı değişen ısıya uyum sağlayamadığı için kalıcı hasar ve hatta ölüm görülebiliyor.
Hipotermi neden olur?
Vücut ısısında olağan dışı düşüşe neden olan faktörlerden bazıları şöyle sıralanabilir:
- Yetersiz giysi ya da düşük dış ortam sıcaklığı
- Soğuk havalarda yetersiz hareket etme
- Sıcak havalarda bile suda uzun sürelerle kalmak
- Soğuk suya düşmek
- Özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda: ıslak veya nemli giysiler
- Vücutta geniş çaplı yanıklar
- Karlı havalarda kaza geçirmek
Üç tip hipotermi var
Uzmanlar, hipoterminin hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç dereceye ayrıldığını belirtiyor. Hafif hipotermide vücut sıcaklığı 32 ila 35 santigrat derece arasında oluyor ve titremeler yaşanıyor.
Orta derecede hipotermide 28-32 derece arasında vücut sıcaklığının görülüyor ve kişilerde bilinç kaybı, kalp ritim bozukluğu, göz bebeklerinde büyüme gibi semptomlar ortaya çıkıyor.
Şiddetli hipotermide ise vücut sıcaklığı 28 santigrat derecenin altına iniyor. Kişinin bilinci tamamen ortadan kayboluyor, ölümcül ritim bozuklukları baş gösteriyor ve refleksler azalıyor. Bu sürecin devam etmesi durumunda vücut ısısının 24 santigrat derecenin altına indiği dönem ise ölüm gerçekleşiyor.
Hipotermi için risk grupları nelerdir?
Hipotermiye eğilimli olan risk grupları bebekler, çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerden oluşur. Özellikle bebekler yeterince kalın giydirilmezse vücut ısıları çabuk düşer.
Tüm bunların yanı sıra bazı ilaçlar ve alkol ya da uyuşturucu tüketimi de hipotermi riskinde artışa yol açabilir.
Enkazda hipotermiye maruz kalan kişilere ilk yardım nasıl olmalı?
- Yatar pozisyonda, sarsmadan çıkarılmalı, sert müdahalelerden kaçınılmalı
- Kişilerin üstündeki ıslak kıyafetler hızlıca çıkarılmalı
- Mümkünse hastalara ısıtılmış kıyafetler giydirilmeli
- Kişi, sıcak battaniyelerle ve ısı kaybını önleyen malzemelerle sarılıp sıcak ortamlara nakledilmeli
- Bilinci açık ve yutkunma problemi olmayanlara sıcak içeceklerle destek sağlanıp en yakın sağlık kuruluşuna nakledilmeli
- Kurtarma ekipleri “soğuk yaralanmalarına” karşı önlem almalı
- Islak ve nemli ayakkabılar soğukta kullanılmamalı
- Eldiven, bere gibi koruyucu kıyafetlerle önlem alınmalı